Wat hebben bezieling, identiteit en inspiratie met elkaar van doen? En hoe kan je daar vorm aan geven in teams en organisaties? Jaap Boonstra, spreker tijdens het Teamchange Jaarcongres, geeft zijn visie en een bespreekt bezieling en identiteit vanuit vier invalshoeken.
Bezieling en identiteit
Bezieling raakt aan bevlogenheid en geestdrift. Het gaat over wat iemand ten diepste verlangt en waar iemand ten diepste in gelooft. Bezieling voel je bij jezelf en bij anderen. Een professional met bezieling heeft een missie en handelt hier bewust naar.
Bezieling roept vragen op, zoals: wie we zijn, wat ons onderscheidt van en verbindt met anderen, wie we willen zijn in de toekomst, wat ons energie geeft en wat niet? Het gaat erom wie je ten diepste bent. Bezieling en identiteit liggen dicht bij elkaar. Bezieling ontstaat vanuit inspiratie en interactie met anderen. Een bezield leider weet anderen te inspireren en te motiveren. Zo kunnen teams en organisaties ook bezield raken en hun identiteit ontwikkelen.
Vier invalshoeken
De ziel of identiteit van een team of organisatie kent vier invalshoeken: Betekenis, waarden, kracht en visie.
Mijn eigen bezieling is om een waardevolle toekomst in de ogen van jongeren te zien. De betekenis daarvan is om bij te dragen aan de toekomst van jongeren. Voor mij leidende waarden zijn dat elke jongere veilig en gezond kan opgroeien en zich kan ontplooien. Mijn kracht daarbij is dat ik een uitgebreid netwerk heb dat ik kan inzetten. De bijpassende visie en strategie is dat ik me in mijn werk inzet als adviseur in jeugdzorg en leraar van jongvolwassenen. Daarbij komt nog mijn ambitie als hoogleraar om kennis en ervaring te delen over transformatie en leiderschap in organisaties om daarmee anderen succesvol te maken in de veranderingen die ze beogen.
Bezieling en ambitie creëren energie en geven richting aan mijn eigen professionele handelen en dat van anderen. Laten we de vier invalshoeken nog iets nader verkennen.
1. Betekenis: hier gaan we voor
Bij de betekenis gaat het om de reden van bestaan, de essentie van het team of de organisatie, en de bijdragen aan onze maatschappij. De missie beschrijft de essentie en is een inspirerende uitspraak waar mensen zich achter willen scharen. Relevante vragen zijn: welke rol willen we spelen in de samenleving? Wat is de essentie van wat we doen? Hoe willen we dat anderen ons zien? Voor wie willen we er zijn? Welke activiteiten passen niet bij onze missie?
2. Waarden: hier staan we voor
Bij de waarden of drijfveren gaat het om de waarden die het team of de organisatie creëert voor klanten en andere betrokkenen, de professionele waarden en de leiderschapsfilosofie. Primair gaat het om immateriële behoeften van klanten zoals gezondheid, veiligheid, inkomen, welzijn, ontspanning, onderdak, toekomst, kwaliteit van leven.
In tweede instantie gaat het om producten en diensten voor specifieke doelgroepen. Bij de leiderschapsfilosofie gaat het om de kijk van leiders op de relatie met de natuur, wat mensen beweegt, de menselijke verhoudingen en de omgang met spanningen en conflict.
3. Kracht: waarin we uitblinken
Een duidelijke bestaansreden en heldere waarden impliceren dat het team of de organisatie de kracht heeft om de missie concreet te maken en overeenkomstig de waarden te handelen. Als een organisatie op geen enkele wijze van vergelijkbare bedrijven verschilt kan haar bestaansreden worden samengevat als ‘meer van hetzelfde’. De identiteit is dan te vaag om houvast en inspiratie te bieden.
Unieke kwaliteiten kunnen voortkomen uit de gehanteerde waarden en principes, maar kunnen ook gebaseerd zijn professionele overtuigingen wat goed werk inhoudt.
4. Visie: hieraan gaan we werken
Mensen met bezieling hebben een visie op de toekomst en een strategie om die toekomst te verwezenlijken. Een strategische visie gaat over de ontwikkelingsrichting van individuen, teams en organisaties. Vanuit de strategische visie worden keuzen gemaakt en concrete acties uitgewerkt.
Bij het realiseren van de strategische visie is het van belang dat de leden die bij de verandering betrokken zijn hun eigen identiteit behouden en hun unieke kwaliteiten inzetten voor de gekozen ontwikkelingsrichting. Bezield leiderschap gaat over mensen die vanuit identiteit-gedreven waarden leven en handelen. Vanuit dit perspectief kan iedereen een leidende rol vervullen.
Interactie, inspireer elkaar!
De identiteit van een team of organisatie geeft richting, biedt houvast, is duurzaam en maakt helder waarin de leden uniek zijn. De identiteit wordt mede vormgegeven door leidinggevenden die verhalen doorgeven, principes en waarden formuleren en daarnaar handelen, en gedrag vertonen dat anderen navolgen.
De identiteit van een organisatie ontstaat in een sociaal proces waarin mensen gedurende de levensloop betekenis geven aan wie we zijn als organisatie en hoe we ons daar als individu toe verhouden. Het communiceren en verbeelden van de identiteit en het vertellen van verhalen zijn essentieel om de identiteit van een organisatie te bekrachtigen en bezieling in het werk te vinden.
Vanuit een krachtige identiteit en door het gesprek met elkaar over de bestaansreden van het team of de organisatie, raken mensen geïnspireerd en kunnen ze met bezieling werken. In een tijd die voor veel mensen onzeker is, biedt identiteit houvast en draagt bezieling bij aan energie om aan een waardevolle toekomst te werken, samen met anderen.
Jaap Boonstra is spreker en workshopleider op het Teamchange Jaarcongres 2023. Meld je aan, en ontvang 6 PE-punten.
Bron: website Teamchange